UN MAIO PARA NAMORAR.

                                             É tempo de primavera,

                                             é tempo de namorar,

                                             tamén é tempo de flores,

                                             é tempo do maio cantar.

                                                    (Copla dos maios. 
                                    Alumnado de 6º de E.P. do CPI Atios)

Este non é un ano coma todos os demais. Estou chegando á fin dos meus estudos de bacharelato no Concepción Arenal e non poido deixar de volver a vista atrás.

Unha sensación parecida tiven cando rematei no colexio de Recimil. Sabía que se cerraba unha etapa da miña vida e unha nova e moi diferente estaba a comezar no instituto; etapa que resultou ser nuns momentos complicada e noutros moi gratificante porque coñecín a xente marabillosa que me axudou a descubrir un mundo e unhas vivencias que no colexio non tiña. 

No Conchita medrei, madurei e agora me dou conta de que pouco queda da nena pequena que desfrutaba no patio de recreo do antigo Ibáñez Martín ou que desexaba con moito aquel que chegaran as festas do cole porque eran os días que mellor o pasaba coas compañeiras e compañeiros do centro. O Entroido, xunto coa festa dos Maios, eran as miñas preferidas.

Lembro que nos primeiros días do mes de maio, as titoras nos pedían que leváramos verde de camelia, fiuncho ou tulla e flores que pudiéramos conseguir nas nosas casas ou nas de algún veciño ou coñecido para cubrir o maio da escola.

Eu ía cas dos meus avós de San Xoán. Eles axudábanme a apañar as flores na horta e preparábanme un ramo de tullas que levaba á escola ao día seguinte, toda fachendosa, dicindo:

- Son da casa da miña avoa Luca e do meu avó Cholo!

Entre todos facíamos un maio precioso que nos parecía o mellor do mundo. Cando estaba rematado cantábamoslle as coplas que aprendéramos coa profesora da música, Tucha. Era un día distinto no centro, sobre todo porque era unha actividade colectiva na que participaban todas as nenas e nenos con moita ledicia e ilusión.

Aínda recordo a letra dunha daquelas coplas…

MAIO, MAIO,

VÍSTETE DE CREGO,

CASTAÑÍN, PARA MIN!

LEVÁNTATE, MAIO,

QUE TANTO DURMICHES,

PASAOU O INVERNO

E NON O SENTICHES.
                                                    MAIO, MAIO,

VÍSTETE DE CREGO,

CASTAÑÍN, PARA MIN!

LEVÁNTATE, MAIO,

QUE TANTO DURMICHES,

PASOU UNHA BESTA

E NON A MORDICHES.

LEVÁNTATE, MAIO

QUE XA NON É CEDO

E MARCHA PRÁ CASA

QUE XA METES MEDO.

A tradición dos maios non era exclusiva da nosa escola porque noutros centros públicos da Comarca de Ferrolterra tamén se estaba a recuperar  esta festa de benvida á primavera, como resto do antigo culto agrario á fecundidade, de procedencia moi diversa e que xa se celebraba na prehistoria.

Estas manifestacións folklóricas, agrarias e lúdicas, co fin de festexar a chegada da estación, supoñían que coas novas colleitas da terra íase poñer fin á fame e ao frío dos meses do inverno.

Na nosa terra véñense a celebrar os maios nos distintos lugares da nosa xeografía dende hai moitos anos.

No seguinte vídeo Manuel Anxo Méndez preparou unha escolma fotográfica, a modo de presentación desta tradición, que abrangue o século XX e comezos do XXI. Ambientou as imaxes con grandes grupos da nosa cultura musical como son os Saraibas (formación que tivo a súa orixe en San Sadurniño), Pablo Quintana ou A Quenlla (formado por músicos como Mini e Mero, excompoñentes históricos do grupo Fuxan os Ventos).

A música sempre tivo gran importancia na festa dos Maios. Despois de preparalos e levalos en procesión había que cantalos. Moitas son as coplas que arredor deles se compuxeron, diferentes segundo a procedencia xeográfica das mesmas. 

               

A resurrección dos Maios foi posible grazas ao esforzo de moitas persoas que tentaron recuperar a tradición que estaba, en parte, perdida (Concellos, Asociacións Culturais, ANPAS, AAVV  e profesorado) como parte integrante da nosa cultura galega, cun espírito de renacemento, futuro e liberdade, como canta Curros no seu poema.

O MAlO.

Aí ven o maio  

de frores cuberto...

puxéronse á porta

cantándome os nenos;

i os puchos furados

pra min estendendo,

pedíronme crocas

dos meus castiñeiros.

                                                 

Pasai, rapaciños,

calados e quedos,

que o que é polo de hoxe

que darvos non teño.

Eu sónvo-lo probe

do pobo galego:

¡Pra min non hai maio,

pra min sempre é inverno!...

Cando eu me atopare 

de donos liberto

i o pan non me quiten

trabucos e préstemos,

e como os do abade

frorezan meus eidos,

chegado habrá estonces

o maio que eu quero.

¿Queredes castañas

dos meus castiñeiros?...

Cantádeme un maio

sin bruxas nin demos;

un maio sin segas,

usuras nin preitos,

sin quintas, nin portas,

nin foros, nin cregos.

          (Curros Enríquez)

Grazas á iniciativa da Coordinadora de Equipas de Normalización Lingüística de Ferrolterra, e coa colaboración do Concello de Ferrol, o alumnado de once centros da nosa cidade vai celebrar por primeira vez conxuntamente unha grande festa dos Maios. Será o día seis de maio na Praza de España. Cada colexio levará os seus maios e cantarán as coplas, bailarán ou recitarán, nun ambiente festivo, cargado de creatividade, compañerismo e ledicia.

E, quen sabe, se cadra é un Maio para namorar…

                         

E agora quero que coñezades como se celebra a festa dos Maios no CPI de Atios, centro onde traballa a miña nai. Dende hai anos o profesorado colabora arreo con todo o alumnado (dende os nenos e nenas de tres anos ata a rapazada de cuarto de ESO) para preparar unha gran alfombra floral feita por todos onde se colocarán os maios para ser cantados, tal e como manda a tradición.

As familias tamén colaboran recollendo o verde e as flores que envían polos seus fillos e fillas a véspera ao centro. Nos últimos anos, membros da ANPA ou veciños das parroquias tamén participaron activamente na preparación.

Imos ver os Maios do ano 2014 no que o colexio celebrou o corenta aniversario. Foron os veciños da parroquia de Vilaboa os encargados de axudar a preparar a festa.  

          

Volvendo á realidade …a miña escolarización está a piques de rematar e vou ter que tomar decisións importantes de futuro pero sei que todo o que aquí aprendín e vivín me vai axudar  a seguir adiante.

Grazas a todas e todos os que me axudaron a medrar como persoa!!!