Non sei como
comezar. Resulta difícil enfrontarse a un folio en branco e expresar en poucas
liñas vivencias, esforzos, descubrimentos e sentimentos que ao longo deste
curso tan esixente mermaron as miñas forzas ata o esgotamento.
Esta vai ser a
última entrada para a asignatura de Historia de Galiza. Cando comezamos no
mes de setembro as miñas expectativas cara a ela eran bastante boas porque Manolo González, o profesor que imparte
esta área, non era unha persoa descoñecida para min xa que tres anos antes
tamén lle dira clase á miña irmá Esperanza. Pero a realidade do día a día das
súas clases, ou mellor dito, das nosas clases, superou con creces o que eu
esperaba delas.
Conseguir que o alumnado conecte
cunha determinada asignatura e se interese por ela non é tarefa nada fácil, e
moito máis se é de tipo optativo e os seus contidos non son precisos para
superar as probas da selectividade. Chegar
a ter unha boa interrelación coas rapazas e rapaces e que sexan quen de
comprender o que se quere transmitir e expresar en cada unha das sesións é todo
un reto que poucos conseguen coa súa
docencia, e Manolo é un deles.
Un dos
obxectivos desta asignatura era coñecer de primeira man a HISTORIA e a CULTURA do noso POBO GALEGO. Puiden descubrir, grazas
ao profe, que na miña familia temos dúas grandes historiadoras alí onde as
haxa, as miñas dúas avoas Luca e Olga. Elas colaboraron nalgunha das entradas
deste blog, permitíndonos coñecer a súa historia e a dos seus familiares e
coñecidos.
Comprender o importante que
é saber escoitar e compartir coa xente que tes moi preto aquelas vivencias que
forman parte do seu pasado e da nosa historia colectiva era outro dos
obxectivos que Manolo tiña en mente. El
soubo aprendernos que valorar e
respectar a nosa lingua, a nosa historia e, en definitiva, a nosa cultura
galega, é o máis importante que debemos levar gravado a lume no noso corazón de
galegos, do que debemos presumir alá onde vaiamos.
“Tedes que romperme o corazón”,
esa foi a condición que Manolo puxo ao
principio de curso cando nos presentou a asignatura e falou das actividades que
tiñamos que colgar no blog “UTOPÍA FERROLANA”. Tratei de poñer nas entradas o
mellor do que tiña investigado en cada tema para tentar expresar o que
aprendera e poder chegar ao corazón do profesor. Coido que ambolosdous estamos
contentos cos resultados.
Agora sei que
sen a axuda e o estímulo de Manolo non sería quen de sentirme tan satisfeita
comigo mesma.
Se tivera que
falar da miña nai non sabería por onde comezar. Tal vez empezaría dicindo que
para min é a mellor nai do mundo e
que non imaxino a miña vida sen ela: sen os seus agarimos cando chega á casa,
sen os seus biquiños cada vez que os necesito, sen a súa presenza que enche as
nosas vidas…
A miña nai e
máis eu temos unha marabillosa
complicidade porque sabemos ben cando a outra está preocupada, disgustada
ou contenta. Para as dúas é doado adiviñar os sentimentos máis fondos porque
cunha mirada xa nolo dicimos todo.
E sempre está aí, para darnos a cada un
de nós o que precisamos no momento xusto. Non escatima o seu tempo e de contado
está disposta a explicar algo que non comprendemos, apoiar á miña irmá nos seus
proxectos ou compartir co meu pai unha boa película un venres pola tarde.
Son tantas as emocións e sentimentos vividos entre unha
nai e as súas fillas e fillos que non saberíamos elexir con cales nos
quedaríamos porque tan pronto fixéramos a selección nos daríamos conta que se
nos esqueceu este ou aquel outro momento importante na vida de cada un.
Aos meus anos non concibo a vida sen a miña nai,
paréceme imposible. É o meu apoio, dame a seguridade que me falla e “quéreme todo” , a súa maneira especial
de dicirme que o seu cariño é infinito.
O que sinto
por Galiza, o que Galiza é para min
ten moito que ver coa interrelación que se establece entre unha nai e unha
filla. Cando nacemos non escollemos á nosa familia mais, unha vez que formamos
parte dela, os vínculos que se establecen son tan fortes que duran toda a vida.
Eu son galega, aquí nacín e aquí quero quedarme.
Iso non quere dicir que non me guste coñecer outros lugares, outras culturas e
outras xentes pero sempre sabendo que vou volver á miña casa, ao meu Barrio da
Magdalena, á miña cidade de Ferrol e á miña querida terra, GALIZA.
Como boa nai, Galiza ofrécenos todo o que
precisamos para vivir: unha variada morfoloxía da paisaxe, coas súas costas e rías,
os seus vales, montañas e chairas que nos proporcionan as mellores viandas e os
máis afamados caldos das distintas denominacións de orixe.
Como nai ben formada e culta ofrécenos unha
lingua de seu coa que somos quen de expresar dende os avances científicos e tecnolóxicos
de última xeración ata as nosas inquedanzas e sentimentos máis fondos ás
persoas que queremos e amamos. Lingua que nos permitiu, a través da tradición
oral primeiro e da Literatura despois, coñecer o noso pasado e expresar nos
poemas de Curros ou Rosalía, no teatro de Vidal Bolaño os deseños de Castelao ou na narrativa de Manolo Rivas, profundas emocións e
sentimentos como os que nos transmiten “ Cousas” ou “A lingua das bolboretas”.
Como nai solidaria e agarimosa onde as haxa,
Galiza supo acoller aos diferentes pobos que por aquí pasaron, dándolles ás
súas xentes a posibilidade de quedar a canda nós e convertirense nun galego
máis, porque ela sabe ben o que é ter saudade ou o que se sinte cando estás
lonxe da túa terra.
Como nai viva, Galiza representa o futuro de
toda unha xeración que aposta por unha lingua e unha cultura de seu, unha
tradición e uns costumes que queremos preservar e manter nos tempos vindeiros e
unha maneira de ser e sentir que reflicte o carácter e a ideosincrasia do noso
pobo galego.
Como nai amante da música, Galiza déixanos
un legado de pezas tradicionais que recollen nas súas muiñeiras, xotas, valses
ou alalás o espírito festivo e alegre das romarías e festas que, por todos os
rincóns da nosa xeografía, inundan a vida das parroquias e lugares.
Se tivera que dicir
que é GALIZA para min, bastarían somentes
dúas palabras que encerran todo o que sinto por ela: unha NAI. E a Ela adícolle este fermosísimo poema do gran escritor
galego Manuel María, homenaxeado no Día das Letras Galegas con todo
merecemento.
Estamos a
mediados do mes de abril e xa hai case un mes que comezou a primavera. Moitas
das especies dos animais que viven ceibos nos nosos montes escollen esta época
do ano para teren as súas crias. Nós, os humanos, non somos tan deterministas e
temos aos nosos meniños e meniñas durante todos os meses do ano.
Eu nacín un día
moi especial, o 23 de xuño, día da lumeirada de San Xoán do ano 1.998. Estou a
piques de cumprir os corenta e oito e xa
me van comezando a pesar un pouquiño os anos.
Cando casaron
meus pais a meirande parte dos matrimonios tiñan entre un ou dous descendentes.
De feito, no ano no que naceu a miña irmá Esperanza (1995),
somentes viñeron ao mundo a canda ela outros 1.042 nenos máis na nosa cidade.
Cando aínda
non pasaran dous anos, a miña nai quedou embarazada de novo e nacín xunto con outros 1.067 bebés.
Daquela a cantidade de nacementos era bastante similar entre uns anos e outros.
Agora no ano 2.047 as parellas teñen moi claro que o futuro e a supervivencia da nosa
especie depende directamente do número de fillas e fillos concebidos e son cada
vez máis as que deciden ter entre tres e
cinco descendentes. O actual estado de benestar fai posible que as familias
poidan plantexarse o reto persoal de ter
fillos libre e responsablemente, sen ningún tipo de ataduras políticas ou
económicas.
Recordo que na
segunda década do ano 2.000 na
cidade de Ferrol a mortalidade era moi
superior á natalidade. Por cada
1.044 nacementos había 1.924
defuncións.
Os datos
estadísticos recollidos entre os anos 1976 e 2010 no Estado Español reflicten
que houbo unha grande oscilación entre a natalidade e a mortalidade. A mediados dos anos 70 nacían moitos máis
nenos e nenas que o número de persoas que morrían.
Posteriormente,
no ano 1985, natalidade e
mortalidade sufriron unha equiparación
que evolucionaría no senso contrario xa que no ano 2010 as defuncións foron moi
superiores aos nacementos, o que conlevou un grande envellecemento da poboación
a nivel de todo o Estado.
O crecemento
da poboación entre os anos 1.998 e 2011
sufriu un cambio moi significativo para os galegos: mentres que no resto de España o total de persoas ía
progresivamente en aumento, Galicia reflictia
un incremento da poboación dunhas cen mil persoas en catorce anos, cifra moi reducida se a comparamos coa
totalidade do Estado.
O Goberno da
Xunta de Galicia viu a necesidade de por en marcha campañas publicitarias para
favorecer a demografía e un exemplo delas é o seguinte vídeo do ano 2.015.
Mais todo mudou a nivel global. Os gobernos
de moitos países do mundo apostaron polos cambios na ecoloxía, economía , a
cultura e a tecnoloxía, xunto co compromiso de manter a xustiza e a paz no
planeta.
Nas décadas
dos anos 20 e 30 deste século XXI a
evolución da poboación foi un reflicto da transformación do noso país e os
indicadores da natalidade e mortalidade foron achegándose paseniñamente ata
quedar practicamente igualados.
No momento
actual vivimos un repunte moi
significativo nos nacementos, especialmente nas provincias de Pontevedra e A
Coruña debido ao seu desenrolo económico e ao gran compromiso ecolóxico que
demostraron empresas, concellos e poboación.
E volvendo ao pasado...
Cando eramos pequenas a nosa avoa Olga sempre nos preguntaba que desexabamos
ser de maiores, se casariamos ou non e se soñabamos con ter unha familia.
Daquela eu
tiña moi claro que ía ser unha gran cociñeira, e así llo dicía, ao igual que
tamén lle aseguraba que non quería saber nada de casar nen de ter familia
propia.
Pasado o tempo debo aclarar
que non son cociñeira, senon bióloga de investigación, non casei e non
contribuín ao aumento demográfico da nosa terra pero é verdade que outros
membros da miña familia si o fixeron.
Esperanza, a
miña irmá, tivo dúas nenas e un neno. Con todos eles exerzo encantada de tía
aínda que, debido ao ritmo de vida e as necesidades de cada un, vémonos menos
do que nos gustaría.
Seguimos os
consellos de Manolo (lembrades, o profesor de Xeografía de Galicia alá polo ano
2016) e facémolos partícipes da nosa
historia familiar e da nosa cultura que tanto significou e significa para
nós. Eles quedan abraiados coas andainas que lles contamos a súa nai e máis eu.
Basta con mirarlles aos ollos para saber que están moi interesados por
descubrir o pasado da súa xente e queren coñecer con todo luxo de detalles as
vivencias das súas bisavoas ou a experiencia do bisavó Ramón cando emigrou a
Cuba.
Hoxe é 17 de abril, data na que
celebrabamos o aniversario da miña avoa Olga. Recordo que cando cumpliu 81
anos, no 2016, tivemos unha comida familiar moi especial que rematou, como non
podía ser doutra maneira, falando das lembranzas do seu pasado e compartindo
unha torta de follado e froitos secos acompañada dun bo e fumeante café, como a ela lle gustaba.
Esta é a miña pequena
homenaxe. PARABÉNS, AVOA OLGA !!!
Aquí estou un
día máis traballando no meu despacho, rodeada de datos, estadísticas e
programas informáticos. Debo compaxinalo coas miñas investigacións no laboratorio e coas múltiples viaxes de traballo.
Temos que
poñernos en contacto coa empresa que nos encargarou esta investigación para
mellorar a calidade dos seus produtos e conseguir que a saúde dos seus clientes
sexa un obxectivo prioritario, xunto coa boa rendibilidade e os beneficios económicos para todos os seus
accionistas.
Cando estaba a
rematar bacharelato no Concepción Arenal de Ferrol, os meus pais me preguntaron
que quería estudar na universidade. Eu tiña moi claro cal sería a meu futuro: ser bióloga. Non para
adicarme a dar clase nun instituto nen á rapazada universitaria; sería investigadora.
Dende pequena,
sempre me chamaron a atención as prácticas no laboratorio. No centro de
primaria faciamos pequenos experimentos
coa titora, relacionados as máis das veces co mundo das plantas. Anos máis
tarde no instituto, os meus días da semana favoritos eran nos que tocaba desdobre
co profesorado de bioloxía ou de química xa que nos levaban ao laboratorio
realizar pequenas investigacións que me parecían do máis alucinante ou nos
poñían vídeos interesantísmos relacionados coas novidades científicas do momento.
Así foi como
coñecín a través Gciencia, o Portal de Ciencia Galega, a figura e o traballo da
investigadora Carmen Martínez Rodríguez.
Era unha das poucas científicas galegas do momento.
Daquela, na
sociedade galega de 2014, eran poucas as mulleres que adicaban o seu esforzo
e traballo á investigación e ao desenrolo (I +
D).
Recordo que
cando comezamos a carreira tiñamos unha docente que nos falaba de todos eses
temas e nos enchía a cabeza de datos. Aseguraba que nese ano non chegaban a dez
mil (9.405) as persoas que se adicaban a tempo completo a investigar, das cales somentes
3.831 eran mulleres.
Tamén nos
explicaba que cando rematáramos a carreira podiamos traballar como profesoras,
nas empresas privadas, universidades ou centros de investigación. Poñíanos de
exemplo as 5.574 persoas que se adicaban
aquel ano a investigar no sector público ou ben no sector empresarial privado,
3.775.
A sociedade
estaba pouco sensibilizada coa igualdade
de xénero. A proba está en que pouco máis dun terzo das investigadoras eran
mulleres.
Noutra orde de
cousas, dentro do mundo empresarial das pequenas ou grandes industrias, os
homes cobraban en moitos casos un 25%
máis que as mulleres, realizando mesmo tipo de traballo.
En canto á
igualdade dentro das familias, todavía a sociedade era moi machista xa que o coidado dos fillos e fillas ou das persoas
maiores e as tarefas da casa eran responsabilidade case exclusiva do xénero
feminino.
Agora, trinta anos despois, a equiparación entre
os dous sexos está totalmente superada e a diferencia salarial, o acoso laboral
ou o maltrato físico- psicolóxico forman parte dun pasado que non quero nen
recordar.
O equipo de
investigación co que traballo acaba de descubrir un novo produto que, aplicado
correctamente a determinado tipo de alimentos, favorecerá a súa absorción e interaccionará coas células cerebrales
conseguindo que os individuos melloren as súas espectativas de vida, chegando a
acadar homes e mulleres os 95 e 99 anos de vida respectivamente.
Hai catro
meses que comezamos o 2047 e dentro
doutros tres, vou gozar dunhas vacacións que teño ben merecidas. O problema é
elexir o destino ao que viaxarei xa que hai moitos lugares que me gustaría
visitar, e non sei por cal decidirme. O ano pasado fun á India para poder
comprobar de primeira man a grande revolución
que nos últimos dez anos foron quen de levar a cabo as clases máis
desfavorecidas, conseguindo unha maior
igualdade entre a poboación.
Producíronse
grandes cambios nas últimas décadas en moitos lugares do no noso planeta debido
ao compromiso dos gobernos de todo o
mundo que mudaron as súas políticas, dándolles un xiro radical de 360º. Grazas
a programas educativos, económicos e tecnolóxicos, sentáronse as bases desta xuventude comprometida co medio ambiente, a
sostenibilidade, a xustiza e a paz.
Este ano coido
que vou percorrer a nosa terra. Hai tempo que non visito a Serra do Courel e me
dixeron que, tras o desastre dos incendios do 2031, Asociacións Ecoloxistas e o
propio Goberno Galego investiron todos os medios necesarios para facer posible
a súa recuperación.
Educación, Saúde, Ecoloxía, Economía
e Política Social son agora as máximas prioridades da clase política que goberna nesta metade do século XXI, tentando correxir
os graves erros cometidos no pasado polos seus antecesores.
A sociedade
galega sufriu unha grande evolución nos últimos trinta anos xunto coa economía
e a investigación. Lembro que no ano
2010, segundo palabras da miña docente da Universidade de Santiago de Compostela,
Galicia acadara o máximo número de investigadores
empregados a tempo completo: 10.809 persoas. Despois, a cifra fora
recortándose a causa da grande crise económica do ano 2.008.
Quen ía dicir que no presente ano 2.047 os galegos seríamos
líderes en moitos dos proxectos de investigación desenvolvidos a nivel mundial
grazas ás fortes inversións económicas gubernamentais en apoio da ciencia,
realizados por grupos de científicos dos
que teño a sorte de formar parte.
(Copla dos
maios. Alumnado de 6º de E.P. do CPI Atios)
Este non é un ano coma todos os demais. Estou chegando á fin dos meus
estudos de bacharelato no Concepción Arenal
e non poido deixar de volver a vista atrás.
Unha sensación parecida tiven cando rematei no colexio de Recimil. Sabía que se cerraba unha etapa da miña vida e
unha nova e moi diferente estaba a comezar no instituto; etapa que resultou ser
nuns momentos complicada e noutros moi gratificante porque coñecín a xente
marabillosa que me axudou a descubrir un mundo e unhas vivencias que no colexio
non tiña.
No Conchita medrei, madurei e agora me dou conta de que pouco queda da nena
pequena que desfrutaba no patio de recreo do antigo Ibáñez Martín ou que
desexaba con moito aquel que chegaran as festas do cole porque eran os días que
mellor o pasaba coas compañeiras e compañeiros do centro. O Entroido, xunto coa
festa dos Maios, eran as miñas
preferidas.
Lembro que nos primeiros días do mes de maio, as titoras nos pedían que
leváramos verde de camelia, fiuncho ou tulla e flores que pudiéramos conseguir
nas nosas casas ou nas de algún veciño ou coñecido para cubrir o maio da
escola.
Eu ía cas dos meus avós de San Xoán. Eles axudábanme a apañar as flores na
horta e preparábanme un ramo de tullas que levaba á escola ao día seguinte,
toda fachendosa, dicindo:
- Son da casa da miña avoa Luca e do meu avó Cholo!
Entre todos facíamos un maio
precioso que nos parecía o mellor do mundo. Cando estaba rematado
cantábamoslle as coplas que aprendéramos coa profesora da música, Tucha. Era un
día distinto no centro, sobre todo porque era unha actividade colectiva na que
participaban todas as nenas e nenos con moita ledicia e ilusión.
Aínda recordo a letra dunha daquelas coplas…
MAIO, MAIO,
VÍSTETE DE CREGO,
CASTAÑÍN, PARA MIN!
LEVÁNTATE,
MAIO,
QUE TANTO DURMICHES,
PASAOU O
INVERNO
E NON O
SENTICHES. MAIO, MAIO,
VÍSTETE DE
CREGO,
CASTAÑÍN,
PARA MIN!
LEVÁNTATE,
MAIO,
QUE TANTO
DURMICHES,
PASOU UNHA
BESTA
E NON A
MORDICHES.
LEVÁNTATE,
MAIO
QUE XA NON É
CEDO
E MARCHA PRÁ
CASA
QUE XA METES
MEDO.
A tradición dos maios non era exclusiva da nosa escola porque noutros
centros públicos da Comarca de Ferrolterra tamén se estaba a recuperar esta festa
de benvida á primavera, como resto do antigo culto agrario á fecundidade,
de procedencia moi diversa e que xa se celebraba na prehistoria.
Estas manifestacións folklóricas, agrarias e
lúdicas, co fin de festexar a chegada da estación, supoñían que coas
novas colleitas da terra íase poñer fin á fame e ao frío dos meses do inverno.
Na nosa
terra véñense a celebrar os maios nos distintos lugares da nosa xeografía dende
hai moitos anos.
No seguinte
vídeo Manuel Anxo Méndez preparou unha escolma fotográfica, a modo de
presentación desta tradición, que abrangue o século XX e comezos do XXI.
Ambientou as imaxes con grandes grupos
da nosa cultura musical como son os Saraibas
(formación que tivo a súa orixe en San Sadurniño), Pablo Quintana ou A Quenlla
(formado por músicos como Mini e Mero, excompoñentes históricos do grupo Fuxan os Ventos).
A
música sempre tivo gran importancia na festa dos Maios. Despois
de preparalos e levalos en procesión había que cantalos. Moitas son as coplas
que arredor deles se compuxeron, diferentes segundo a procedencia xeográfica
das mesmas.
A resurrección dos Maios foi posible grazas ao esforzo de
moitas persoas que tentaron recuperar a tradición que estaba, en parte, perdida
(Concellos, Asociacións Culturais, ANPAS, AAVV
e profesorado) como parte
integrante da nosa cultura galega, cun espírito de renacemento, futuro e
liberdade, como canta Curros no seu poema.
O MAlO.
Aí ven o maio
de frores cuberto...
puxéronse á porta
cantándome os nenos;
i os puchos furados
pra min estendendo,
pedíronme crocas
dos meus castiñeiros.
Pasai, rapaciños,
calados e quedos,
que o que é polo de hoxe
que darvos non teño.
Eu sónvo-lo probe
do pobo galego:
¡Pra min non hai maio,
pra min sempre é inverno!...
Cando eu me atopare
de donos liberto
i o pan non me quiten
trabucos e préstemos,
e como os do abade
frorezan meus eidos,
chegado habrá estonces
o maio que eu quero.
¿Queredes castañas
dos meus castiñeiros?...
Cantádeme un maio
sin bruxas nin demos;
un maio sin segas,
usuras nin preitos,
sin quintas, nin portas,
nin foros, nin cregos.
(Curros Enríquez)
Grazas á iniciativa da Coordinadora
de Equipas de Normalización Lingüística de Ferrolterra, e coa colaboración
do Concello de Ferrol, o alumnado de
once centros da nosa cidade vai celebrar por primeira vez conxuntamente unha
grande festa dos Maios. Será o día seis de maio na Praza de España. Cada
colexio levará os seus maios e cantarán as coplas, bailarán ou recitarán, nun
ambiente festivo, cargado de creatividade, compañerismo e ledicia.
E, quen sabe, se cadra é un Maio para namorar…
E agora quero que coñezades como se celebra a festa dos Maios no CPI de Atios, centro onde traballa a
miña nai. Dende hai anos o profesorado colabora arreo con todo o alumnado
(dende os nenos e nenas de tres anos ata a rapazada de cuarto de ESO) para
preparar unha gran alfombra floral feita por todos onde se colocarán os maios para
ser cantados, tal e como manda a tradición.
As familias tamén colaboran recollendo o verde e as flores que
envían polos seus fillos e fillas a véspera ao centro. Nos últimos anos,
membros da ANPA ou veciños das parroquias tamén participaron activamente na preparación.
Imos ver os Maios do ano 2014 no que o colexio celebrou o corenta
aniversario. Foron os veciños da parroquia
de Vilaboa os encargados de axudar a preparar a festa.
Volvendo á realidade …a miña escolarización está a piques de rematar e vou
ter que tomar decisións importantes de futuro pero sei que todo o que aquí aprendín e vivín me vai axudar a seguir
adiante.
Grazas a todas e todos os que me
axudaron a medrar como persoa!!!
Na
miña familia, comezar a falar da Semana
Santa e
pensar en ir mercar as palmas ao mercado de Recimil era todo un.
Normalmente era a miña avoa Olga a que se encargaba de escollelas e
de regalárnolas.
Cando
xa fomos maiores, eran os avós de San Xoán os encargados de facer o
ramo. Eles tiñan unha oliveira moi antiga e dous ou tres loureiros.
Cortaban unhas poliñas das dúas árbores e atábanas cunha pioliña
que despois adornaban cunha lazada.
O
Domingo
de Ramos
iamos bendecilos á Parroquia do Carme onde o sacerdote celebraba
despois a misa arrodeado de máis feligresía que calquera outro
domingo.
Á
saída da misa, coa palmiña ou co ramo bendito, dirixiámonos á rúa
Real para coller un bo sitio e estar na primeira fila, poder ver a
Procesión
da Borriquiña
( que así se chama a primeira procesión da Semana Santa Ferrolá) e
poñer a man para que os capuchóns ao pasar nos agasallaran con
algún caramelo ou cunha estampiña.
Esperanza
e máis eu competiamos a ver quen xuntaba máis larpeiradas ou
recordatorios ao longo dos días que duraban as procesións. A min
sempre me asustaron os capuchóns e procuraba esconderme detrás da
miña irmá ou dos meus pais, así que xa suporedes quen gañaba a
competición.
Uns
días antes da Semana Santa os
meus pais levábanos mercar a roupa e o calzado novo de primavera.
Se os días das procesións ía bo tempo, iamos as dúas de estreo e
o mesmo facían o resto das nenas e nenos que baixaban velas coas
súas familias.
Esta
tradición de poñer a roupa nova neste tempo xa ven de moi antigo.
As
miñas avoas contáronme que elas tamén o facían cando eran novas.
Agardaban estas datas para estrear e poder baixar ao centro de Ferrol
a pasear polas rúas e disfrutar coa xente que ateigaba o Barrio da
Magdalena.
Outra
das tradicións
que máis me gustan da Semana Santa é a da Pascua.
Moita xente pensa que este costume de agasallar os padriños e as
madriñas ás súas afilladas ven de fóra. Nada máis lonxe da
realidade.
A
miña madriña naceu e viviu na aldea de Carreira de Santiago,
pertencente ao concello de Zas, na Comarca de Soneira. Alí, pola
Pascua, a
madriña regalaba aos afillados e afilladas unha ducia de ovos
cos que se cociñaría unha única tortilla á francesa de tamaño
xigante que despois merendaban todos os da casa. Tenme contado que,
ás veces, tamén lle levaba algunha outra sorpresa como unha
colonia, uns brincos, etc.
Cando
nacín, a miña madriña díxolle á miña nai que ela ía seguir coa
tradición. E cumpliuno ! Nunca nos faltou o agasallo da Pascua nen a
Esperanza nen a min porque Bea sempre foi fiel ao seu compromiso e
non esqueceu vir canda nós traernos
a Pascua.
Nos últimos anos os ovos eran de chocolate porque se mudou á Coruña
e alí éralle difícil conseguilos da casa. Compensaba o cambio
engadindo un pequeno agasallo que sempre era do noso agrado.
Este
ano a miña madriña xa chamou para anunciarnos que vai traer a
Pascua polo Xoves Santo porque o propio día non pode achegarse a
Ferrol por mor do traballo.
E
falando de festividades, agora imos centrarnos nas celebracións da
Semana
Santa Ferrolá
que no presente ano 2016
está de aniversario.
Cúmplense catrocentos
anos
dende que no século XVII, arredor do 21 de setembro de 1616, aparece
nun texto a referencia aos actos e procesións que transcorrían na
pequena vila mariñeira, hoxe barrio de Ferrol Vello, e que xiraban
en torno á primitiva igrexa parroquial de San Xiao e ao convento de
San Francisco.
Por
tal motivo, a Xunta
Xeral de Confrarías e Irmandades da Semana Santa de Ferrol está
a preparar unha serie de actos a celebrar durante todo o ano para
conmemorar unha das tradicións máis antigas da nosa cidade
relacionada con actos relixiosos.
Unha
das actividades relizadas foi “Pasión
cofrade”.
A finalidade deste certame anual de pintura e fotografía artística
foi elexir o deseño do cartaz que serve para promocionar a Semana
Santa dentro e fóra da cidade (xa que está considerada de interés
turístico internacional) e servir de ilustración principal na
revista oficial de Ecce Homo.
Nas
dúas últimas convocatorias a gañadora no apartado de fotografía
artística foi a miña irmá Esperanza, coas obras tituladas
“Cabaleiro
portador do Santo Enterro” e
“Plenilunio”.
Este feito fixo que eu puidera acercarme á Semana Santa dende outra
perspectiva, a través da arte, sendo así outra
forma de sentir a cultura.
Pero,
sen dúbida, os actos principais da Semana Santa son os que xiran
arredor da conmemoración da pasión, morte e resurrección de Xesús.
Con tal motivo as confrarías e irmandades organizan procesións que
percorren os distintos barrios da cidade, comezando
o Domingo de Ramos e rematando o Domingo de Pascua de Resurrección.
Imos
coñecer un pouquiño de cada unha delas para achegarmos, dalgún
xeito, á cultura relixiosa do noso pobo.
Despois
da presentación das distintas irmandades e confrarías da nosa
cidade, podemos comprender que a Semana Santa posúe tantas facetas e
desperta sentimentos tan fondos nalgunhas persoas que para min son
difíciles de comprender.
Sen
dúbida, as
vivencias relixiosas tamén forman parte da cultura
dun pobo e debemos de ser respectuosos con todos aqueles que se
sinten identificados coas distintas crenzas e profesións de fe.
Hoxe
foi Domingo de Ramos.
O son dos tambores e das bandas de música anunciaban a chegada das
primeiras procesións desta Semana Santa que cumple catrocentos anos
de existencia.
As
rúas da Magdalena estaban ateigadas de xente que baixou ao centro
para dar un paseo, tomar un café e ver as procesións neste primeiro
día de primavera de 2016.